बाई गं बाई गं!

२०१३ च्या एप्रिलपासून पुढचे बरेच महिने मी काहीनाकाही कारणाने फिरतीवर होते.  एकदा तर साधारण पावणेदोन महिन्यांनी घरात पाऊल टाकलं. ते पण ८-१० दिवसांकरताच.
एप्रिलच्या आधीही लेक्चर्स वगैरेमुळे महिन्यातले ७-८ दिवस बाहेरगावी असणं हे होतंच.
तर या सगळ्यासंदर्भाने आलेले दोन गमतीशीर अनुभव.
१. फेसबुकावर जुजबी ओळख झालेले सदगृहस्थ (फेजुओझास). त्यांच्या कॉलेजच्या कुठल्या तरी कार्यक्रमात मी सामील होणे त्यांना अपेक्षित होते त्याप्रित्यर्थ फोन नंबराची देवाणघेवाण केली गेली होती.
फेजुओझास - पुढच्या महिन्यात अमुक तारखेला वेळ देऊ शकाल का आमच्या कॉलेजसाठी.
मी - नाही. तेव्हा माझी तमुकची लेक्चर्स ठरलेली आहेत. ढमुक तारखांना मी तुमच्या शहरात असेन. तेव्हा चालेल का?
फेजुओझास - बघतो. एक प्रश्न विचारू का तुम्हाला?
मी - विचारा
फेजुओझास - तुमच्या घरी बाळ आहे का?
मी - हॉ?
फेजुओझास - नाही म्हणजे तुम्ही एवढं फिरत असता. घरातल्या जबाबदार्‍या सांभाळून हे जमणं शक्यच नाही म्हणजे बाळ नसेलच.
मी - ह्म्म्म. नाहीये पण बाळ असलेल्या अनेक जणी माझ्यापेक्षाही जास्त फिराफिरी करत असू शकतात.
फेजुओझास - त्याला काय अर्थ नाही!
मी - असो. मला मिटींग आहे. मी फोन ठेवते.

२. २०१३ च्या ऑगस्टात आम्ही शूटींगच्या तयारीसाठी सावंतवाडीमधे होतो. खूप घाईघाईत, शूटची काही खरेदी करण्यापुरती पुणे आणि मुंबई चक्कर मारली. पुण्यात २४ तास तर मुंबईत संध्याकाळपासून सकाळपर्यंत अक्षरशः १२-१५ तासच होते. हे सगळे ज्या गाडीने केले त्या गाडीचा ड्रायव्हर (गा ड्रा). पुणे ते मुंबई प्रवासात. (या सगळ्या दरम्यान माझा नवरा याच प्रोजेक्टच्या निमित्ताने सावंतवाडीतच होता)
गा ड्रा - तुम्हाला मुंबईला सोडून मी लगेच निघू ना वाडीला?
मी - नाही. मी पण सकाळी निघणार वाडीला.
गा ड्रा - परत?
मी - हो.
गा ड्रा - मॅडम मग तुम्ही एवढे दिवस घराबाहेर असता तर घराचं काय मग?
मी - कुलूप लावायचं.
गा ड्रा - हा पण बाकी घरातली कामं वगैरे?
मी - काहीच नसतात.
गा ड्रा - असं चालतं?
मी - हो
गा ड्रा - सर काही म्हणत नाहीत?
मी - कशाबद्दल?
गा ड्रा - म्हणजे एवढे दिवस तुम्ही घरात नाही तर..
मी - पण सरांबरोबरच तर काम करतेय की मी. ते कशाला काय म्हणतील?
गा ड्रा - नाही तसं नाही... (जौद्या या अर्थाने खांदे उडवतो)

मी पण विषय वाढवत नाही मग...

दोन्ही उदाहरणांच्यात मला या दोन्हीही माणसांच्या बुद्धीची निव्वळ गंमतच वाटलेली आहे.

बाईची पहिली जबाबदारी घराचीच. घरचं सगळं सांभाळूनच बाकी उद्योग करायचे. हे ज्या त्या बाईने आपलं आपण ठरवायचं नाही. तिला कुणाची तरी परवानगी हवी. हे आपल्या मानसिकतेत अजूनही घट्ट बसलंय.

त्यामुळे बाई कितीका काम करेना, कुठल्याका पोझिशनला असेना तिला घराबद्दल कोणीही टोकू शकतो. मग ती जुजबी ओळख असूदेत नाहीतर बाई जिथे कंपनी डिरेक्टर आहे/ प्रोड्यूसर आहे अश्या युनिटचा एक ड्रायव्हर असूदेत हे एक भारतीय सत्य मला परत एकदा उमगलं.

- नी